‘Cash only’ of ‘cards only’: hoe zit dat nu juist?

Misschien heb je het zelf al eens meegemaakt toen je op het punt stond om te betalen: de zaak waarin je staat aanvaardt enkel betalingen in cash. Een andere keer is betalen enkel mogelijk met de kaart. Maar mag dat wel? De wetgeving is er alvast duidelijk over. We maken een kort overzicht.

Elektronische betalingen winnen jaar na jaar aan populariteit, ten koste van contante betalingen. Hoewel het gebruik van cash nooit volledig zal verdwijnen, is het wel al langer duidelijk dat het betalingsverkeer evolueert naar een hoofdzakelijk elektronisch verhaal. In het kader van die veranderende maatschappelijke context is sinds juli vorig jaar een belangrijke wet van kracht.

‘Cash only’?
Sinds 1 juli 2022 is elke Belgische handelaar verplicht om klanten de mogelijkheid aan te bieden om elektronisch te betalen: een betaalterminaal, waarin klanten met hun kaart kunnen betalen, of een app die betalingen met de smartphone mogelijk maakt. Elke onderneming mag kiezen om welk elektronisch betaalmiddel het gaat. Er is dus geen verplichting om naast cash ook specifiek betalen met de kaart aan te bieden. Met een betaalapp ben je wettelijk ook al in orde, zolang de onderneming achter de app een vergunning heeft om betalingen mogelijk te maken.

Hangt er ergens in een zaak een bordje met daarop ‘enkel cash’ of ‘cash only’, dan is die zaak dus in overtreding. Sinds de invoering van de verplichting liepen er dan ook heel wat meldingen van inbreuken binnen via het officiële meldpunt van de overheid. De FOD Economie onderzoekt al die klachten, en als blijkt dat de handelszaak in kwestie daadwerkelijk geen mogelijkheid aanbiedt om digitaal te betalen, krijgt de handelaar een aanmaning. In het slechtste geval kan er zelfs een boete tot 80.000 euro volgen.

‘No cash’ of ‘cards only’?
Tot zover de regelgeving omtrent ‘cash only’ – en de mogelijke gevolgen bij de niet-naleving ervan. Maar hoe zit het omgekeerd, in situaties waarbij je ‘no cash’ of ‘cards only’ ziet staan? Contant geld is en blijft een wettelijk betaalmiddel, maar toch aanvaarden meer en meer handelszaken geen cash geld meer. Europese regelgeving is duidelijk hierover: cashbetalingen weigeren mag in geen geval.

Hoe komt het dan dat het in sommige zaken toch gebeurt? Wel, er bestaan enkele uitzonderingen op de regel. Als verkoper mag je cash weigeren wanneer de klant met meer dan 50 muntstukken wil betalen of wanneer het te betalen bedrag hoger is dan 3.000 euro. Ook wanneer je als handelaar niet genoeg wisselgeld hebt of als de waarde van het aangeboden bankbiljet niet in verhouding staat met het aankoopbedrag, mag je een cash betaling weigeren. Er is sprake van een onevenredigheid wanneer het te betalen bedrag minder dan 50 procent van het aangeboden bankbiljet bedraagt.

Ook een uitzonderlijke of tijdelijke veiligheidsbehoefte is een legitieme reden om cash te weigeren. Een reeks overvallen of inbraken in de buurt kan zo’n gegronde reden zijn. Het weigeren van cash mag in dat geval dus, maar het kan maar tijdelijk. Tot slot spreekt het voor zich dat handelaars ook bankbiljetten mogen weigeren wanneer er een ernstige reden is om aan te nemen dat het om vals geld gaat.

Affichering van 'no cash'
Om welke reden het ook gaat, als zaak moet je jouw klanten kenbaar maken waarom je cash geld weigert. Met andere woorden: een bordje ophangen met daarop de boodschap dat je geen cash aanvaardt, zonder vermelding van één van bovengenoemde redenen, mag niet. De praktijk leert ons dat handelszaken hiertegen wel eens durven te zondigen.